VitaminK1 (THUỐC BÁN THEO ĐƠN)
THÀNH PHẦN: Cho ống 1ml
-Vitamin K1 10mg
-Tá dược (Tween 80, PEG 400, Propylen glycol, Poloxamer 188, Natri acetat khan, Acid acetic băng, Nước cất pha tiêm) vừa đủ 1,0 ml
DƯỢC LỰC HỌC:
· Vitamin K là một thành phần quan trọng của hệ enzyme gan tổng hợp ra các yếu tố đông máu như prothrobin (yếu tố II), các yếu tố VII, IX và X, và các protein C và protein S. Khi điều trị bằng thuốc chống đông kiểu coumarin, vitamin K bị đẩy ra khỏi enzyme này, làm giảm sự sản xuất các yếu tố đông máu. Vì đây là kiểu thay thế cạnh tranh nên nồng độ cao vitamin K có thể phục hồi lại sự sản sinh ra các yếu tố đông máu. Do đó vitamin K1 là một thuốc giải độc khi dùng quá liều warfarin hoặc các thuốc chống đông kiểu coumarin.
· Bình thường vi khuẩn ruột tổng hợp đủ vitamin K. khi bị tắc mật, vitamin K không được hấp thu tốt, do đó nồng độ các yếu tố đông máu phụ thuộc vào vitamin K sẽ giảm ( các yếu tố II, VII, IX và X) nên gây ra xuất huyết.
DƯỢC ĐỘNG HỌC:
· Sinh khả dụng của vitamin K1 sau khi tiêm bắp khoảng 50%. Tuy nhiên không được tiêm bắp nếu có nguy cơ cao về xuất huyết.
· Có sự khác biệt lớn về nồng độ trong huyết tương giữa các cá thể sau khi tiêm bắp. Thể tích phân bố là 5 lít. Nữa đời trong huyết tương là 1,5 – 3 giờ. Sau khi chuyển hóa, vitamin K1 liên két với acid glucuronic và thải trừ qua mật và nước tiểu.
CHỈ ĐỊNH:
· Xuất huyết và nguy cơ xuất huyết tăng do giảm prothrombin huyết.
· Xuất huyết do điều trị thuốc loại coumarin.
· Giảm vitamin K trong trường hợp ứ mật, bệnh gan, bệnh ở ruột hoặc sau khi điều trị dài ngày bằng các kháng sinh phổ rộng, sulfonamide hay các dẫn chất của acid salicylic.
LIỀU LƯỢNG – CÁCH DÙNG:
· Xuất huyết nhẹ hoặc có khuynh hướng xuất huyết: Tiêm bắp 10 – 20 mg vitamin K1. Có thể dùng liều thứ hai lớn hơn nếu không thấy hiệu quả trong vòng 8 – 12 giờ.
· Xuất huyết nặng do ứ mật hoặc nguyên nhân khác: Tiêm truyền tĩnh mạch chậm (1mg/phút) 10 mg – 20 mg.
· Xuất huyết đường tiêu hóa hoặc trong sọ, đe dọa tính mạng: Truyền máu huyết tương tươi cùng với phytomenadion.
· Xuất huyết hoặc dọa xuất huyết ở trẻ sơ sinh và đẻ non.
+ Phòng bệnh: 0,5 – 1 mg, tiêm bắp ngay sau khi đẻ.
+ Điều trị: 1mg/kg thể trọng/ ngày, tiêm bắp trong1 – 3 ngày (có thể cho trẻ uống trong sữa vào ngày thứ hai hoặc ngày thứ ba).
· Nhiễn độc cấp thuốc chống đông đường uống: Tiêm tĩnh mạch chậm 10 – 20mg vitamin K1, sau đó uống. Theo dõi đêu đặn (3 giờ sau) trị số prothrombin cho đến khi đông máu trở lại bình thường. Nếu vẫn chưa đáp ứng đủ, nên dùng tiếp. Không được tiêm truyền đường tĩnh mạch quá 40mg vitamin K1 trong 24 giờ. Nếu người bệnh dùng thuốc chống đông Dicumarol trong phẫu thuật, vitamin K1 có thể làm mất tác dụng chống đông. Nếu lại xảy ra huyết khối trong khi dùng vitamin K1, mà việc điều trị chống đông phải chuyển cho thầy thuốc khác, thì phải thông báo rõ là người bệnh đã dùng thuốc vitamin K1.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH:
· Người bệnh mẫn cảm với bất cứ thành phần nào của thuốc.
· Không được tiêm bắp trong các trường hợp có nguy cơ xuất huyết cao.
THẬN TRỌNG:
· Vitamin K1 có thể gây tan máu ở những người có khuyết tật di truyền là thiếu glucose-6-phosphat dehydrogenase.
· Dùng liều cao cho người bị bệnh gan nặng có thể làm suy giảm chức năng gan.
· Liều dùng cho trẻ sơ sinh không nên vượt quá 5mg trong các ngày đầu khi mới trào đời, vì hệ enzyme gan chưa trưởng thành.
· Dầu thầu dầu đã polyethoxy hóa có trong thuốc tiêm phytomenadion có thể gây phản ứng nặng kiểu phản vệ. Dầu này khi dùng nhiều ngày cho người bệnh cũng có thể sinh ra lipoprotein bất thường, làm thay đổi độ nhớt của máu và làm kết tập hồng cầu.
· Trong trường hợp xuất huyết nặng, cần thiết phải truyền máu toàn phần hoặc ttruyeefn các thành phần của máu.
TƯƠNG TÁC THUỐC:
· Dicumarol và các dẫn chất có tác dụng đối kháng với vitamin K. Các chất chống đông có thể giảm hoặc mất tác dụng khi dùng với vitamin K1. Do đó, có thể dùng vitamin K1 làm chất giải độc khi bị quá liều.
· Khi bị giảm prothrombin huyết do dùng gentamicin và clindamycin thì người bệnh không đáp ứng với vitamin K1 tiêm truyền tĩnh mạch.
SỬ DỤNG CHO PHỤ NỮ CÓ THAI VÀ CHO CON BÚ:
+ Thời kỳ mang thai:
· Vitamin K1 đi qua nhau thai ít. Vitamin K1 không độc ở liều dưới 20mg. Do đó, vitamin K1 là thuốc được chọn để điều trị giảm prothrombin – huyết ở mẹ và phòng ngừa được xuất huyết ở trẻ sơ sinh.
+ Thời kỳ cho con bú:
· Nồng độ phytomenadion trong sữa mẹ thường thấp. Hầu hết các mẫu sữa đều chứa dưới 20 nanogam/ml, nhiều mẫu dưới 5 nanogam/ml.
· Mặc dù không phải là tất cả, nhưng rất nhiều trẻ sơ sinh thiếu vitamin K do ít vitamin K chuyển qua nhau thai. Chỉ bú mẹ thôi sẽ không ngừa được sự giảm sút thêm vitamin K dự trữ vốn đã thấp này và có thể phát triển thành thiếu vitamin K trong vòng 48-72 giờ.
· Tóm lại, hàm lượng vitamin K tự nhiên trong sữa mẹ quá thấp không bảo vệ được trẻ sơ sinh khỏi thiếu hụt vitamin K, dẫn đến bệnh xuất huyết. Có thể dùng vitamin K cho mẹ để làm tăng nồng độ trong sữa, nhưng cần nghiên cứu thêm.
TÁC DỤNG KHÔNG MONG MUỐN:
Hiếm gặp các tác dụng không mong muốn.
· Tiêm, đặc biệt là tiêm đường tĩnh mạch có thể gây nóng bừng, toát mồ hôi, hạ huyết áp, chóng mặt, mạch yếu, hoa mắt, tím tái, phản ứng dạng phản vệ, dị ứng, vị giác thay đổi. Liều lớn hơn 25mg có thể gây tăng bilirubin huyết ở trẻ em sơ sinh hoặc trẻ đẻ non, tiêm tĩnh mạch cũng có thể gây các phản ứng nặng kiểu phản vệ (thậm trí cả ở người bệnh chưa từng dùng thuốc).
· Vitamin K1 có thể gây kích ứng da và đường hô hấp.
Hiếm gặp: phản ứng da tại chỗ.
Hướng dẫn cách xử trí ADR
· Nên tiêm bắp hoặc dưới da. Nếu buộc phải tiêm tĩnh mạch, thì pha loãng thuốc bằng dung dịch natri clorid 0,9% hoặc dung dịch dextrose 5% rồi truyền tĩnh mạch rất chậm, không quá 1 mg/ phút; thuốc có thể được tiêm vào đoạn dưới của bộ tiêm truyền dung dịch natri clorid 0,9 % hoặc dung dịch dextrose 5%.
· Khi thấy phản ứng dạng phản vệ, cần tiêm bắp 0,5 – 1 ml dung dịch epinephrine 0,1% ngay tức khắc, sau đó tiêm tĩnh mạch glucocorticoid. Có thể tiến hành thêm biện pháp thay thế máu.
· Cần kiểm tra đều đặn thời gian prothrombin để điều chỉnh liều, khoảng cách liều và thời gian điều trị.
· Khi điều trị người bệnh suy gan, cần chú ý là một số chế phẩm của phytomenadion có acid glycocholic.
Thông báo ngay cho Bác sĩ các tác dụng không mong muốn mà bạn gặp phải khi sử dụng thuốc.
QUÁ LIỀU VÀ XỬ LÝ: Phytomenadion có thể kháng nhất thời các chất chống đông ức chế prothrombin, đặc biệt khi dùng liều lớn phytomenadion. Nếu đã dùng liều tương đối lớn phytomenadion, thì có thể phải dùng liều thuốc chống đông ức chế prothrombin lớn hơn liều bình thường một ít,hoặc dùng một chất tác dụng theo cơ chế khác như heparin natri.
SỬ DỤNG CHO NGƯỜI LÁI XE, VẬN HÀNH MÁY MÓC:
Chưa có sự nghiên cứu về ảnh hưởng của Vitamin K1 khi sử dụng cho người lái xe và vận hành máy móc. Tuy nhiên, bệnh nhân cần được thông báo về khả năng gây ra những tác dụng không mong muốn như hạ huyết áp, chóng mặt, hoa mắt khi điều trị với Vitamin K1.
KHUYẾN CÁO:
· Không được dùng thuốc quá hạn có ghi trên bao bì, hoặc thuốc có nghi ngờ về chất lượng như tủa, vật lạ, cặn bẩn xơ bông…
· Đọc kĩ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng. Nếu cần biết thêm thông tin xin hãy hỏi ý kiến của Bác sĩ hoặc Dược sĩ.
TRÌNH BÀY VÀ BẢO QUẢN:
· Thuốc đóng trong ống thủy tinh 1 ml. Hộp 10 ống, kèm theo tờ hướng dẫn sử dụng.
· Để thuốc nơi khô mát, tránh ánh sáng, nhiệt độ không quá 300c.
ĐỂ XA TẦM TAY TRẺ EM.
· Hạn dùng: 36 tháng kể từ ngày sản xuất.
Điểm 4.6/5 dựa vào 87 đánh giá
